پیاز یکی از قدیمی ترین سبزیجات مورد استفاده در ایران و سایر کشورهای جهان است. تاریخچه استفاده از آن به پنج هزار سال قبل از میلاد می رسد. اگر چه برای اولین بار طبق اسناد و مستندات کشف شده سه هزار سال قبل از میلاد در مصر باستان کشت و مصرف می گردید. این سبزی پر خاصیت به صورتهای مختلفی استفاده می شود. از پیاز بصورت خام در انواع غذاها و سالادها، پخته آن به همراه سایر غذاها بویژه غذاهای گوشتی و با توجه به خواص دارویی و ضد عفونی کننده قوی که دارد برای درمان انواع بیماری ها، عفونت ها و مشکلات پوستی و غیره استفاده می شود. این سبزی پر خاصیت در فرهنگ های مختلف جایگاه ویژه ای دارد. مصریان باستان آنرا بصورت خام در برنامه غذایی خود داشتند. سوپ پیاز فرانسوی، حلقه های سرخ شده آمریکایی و استفاده در انواع غذاهای هندی، مکزیکی، ایرانی، عربی و آفریقایی نشان از اهمیت آن در فرهنگ های گوناگون دارد. مردم آسیای شرقی به روشهای مختلفی از آن در برنامه غذایی خود استفاده می کنند.
تمام این موارد در کنار فواید و خواص بیشمار پیاز در طب سنتی، طب شرقی و درمان انواع بیماریها و عفونتها از آن یک سبزی همه کاره و مفید ساخته است. پیاز جزو صیفی جات پر کاربردی است که مصرف زیادی دارد. این ماده مغذی و پرخاصیت در آشپزی مصرف میشود و دارای خواص دارویی و ضد عفونی کنندگی است. انواع حالات مختلف پیاز بصورت خام، پخته و آب آن کاربردهای مختلفی دارند. در ادامه به معرفی انواع کاربردهای پیاز می پردازیم.
پیاز دارای خواص متعددی است. این سبزی منبع غنی از کلسیم، ویتامین C، پتاسیم و فسفر است. علاوه بر این سایر مواد مغذی مانند ویتامین های گروه B، آهن، منیزیوم، منگنز، روی و فلورید در آن وجود دارد. چربی آن کم بوده و حدود ۲ درصد آنرا فیبر تشکیل می دهد. یکی از مصارف عمده آن مصرف بصورت خام است. پیاز خام را در انواع سالاد، سوپ و غذاهای مختلف استفاده می کنند. مصرف آن بصورت خام تند و تیز است و منجر به تحریک چشم و آبریزش می شود که ناشی از خواص ضد غفونی کنندگی بالای آن است. پیاز حاوی آنتی اکسیدان کوارستین و آنتی سیانین است که منجر به کاهش فشار خون، کاهش کلسترول بد خون و جلوگیری از تصلب شرایین می شود. این خواص به سلامت قلب و عروق کمک زیادی می کند.
از دیگر خواص این سبزی پر خاصیت جلوگیری از بروز سرطان و تکثیر سلولهای سرطانی است. مصرف پیاز خام به کاهش ابتلا به سرطان روده بزرگ می انجامد. از طرفی به دلیل وجود خواص آنتی باکتریال مصرف آن به همراه غذا می تواند خطر مسمومیت های غذایی را کاهش دهد. وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی و سلنیوم به بهبود سیستم ایمنی و کاهش التهابات کمک شایانی می کند. بعلاوه کوارستین مانع تولید هیستامین که عامل بروز آلرژی است می شود، لذا خاصیت ضد آلرژی دارد. از دیگر خواص پیاز خام می توان به بهبود شرایط خواب، جلوگیری از افسردگی، جلوگیری از بروز لخته های خونی در رگها و دیابت نام برد. همچنین مصرف خام آن به دلیل خواص ضد عفونی کنندگی که دارد برای آسم و مشکلات ریوی مفید است.
یکی از خواص مفید مصرف پیاز خام بهبود سیستم گوارشی و کمک به هضم غذا است. حدود ۲ درصد این ماده را فیبر تشکیل می دهد. ماده ای که برای هضم و گوارش مفید بوده و برای درمان یبوست و اسهال بکار می رود. بعلاوه ماده ای بنام انولین در آن وجود دارد که برای باکتری های مفید موجود در روده بسیار ضروری است. این باکتریها وظیفه هضم و گوارش غذا در روده را بر عهده دارند و جزو مکانیزم گوارش بدن محسوب می شوند. انولین یک منبع غذایی برای این باکتریها بوده و موجب افزایش تعداد آنها و در نتیجه هضم بهتر غذا می شود.
از پیاز به عنوان یک دارو و ضد عفونی کننده طبیعی نام برده می شود. میزان قند موجود در آن بسیار کم بوده و می توان از آن در انواع رژیم های غذایی بهره مند شد. همچنین برای افرادی که دچار کم اشتهایی هستند مفید است. پیاز دارای خواص ضد سرطانی است. از این سبزی برای درمان سرماخوردگی، آسم و بیماری های مفصلی مانند آرتروز استفاده می شود. مواد ضد عفونی کننده موجود در آن به کاهش التهابات ریه، دستگاه گوارش، روده، دهان و گلو کمک می کند. همچنین انواع ویروسها و باکتری هایی که در داخل بدن وجود دارد در مواجه با آن نابود می شوند. باکتری های عامل پوسیدگی دندان که در دهان وجود دارد با مصرف این ضد عفونی کننده طبیعی نابود می شوند لذا سلامت دندان تضمین می گردد.
ویتامین C موجود در آن موجب تقویت دندان ها و استحکام آنها می گردد. همچنین کلسیم موجود در پیاز به استحکام استخوان، دندان، مفاصل و غضروف ها کمک می کند، بنابراین مصرف مداوم آن به کاهش روند پیری، پوکی استخوان و عدم ابتلا به بیماری هایی مانند آرتروز کمک می کند. همچنین رشد مو و ناخن با مصرف مداوم این سبزی همه کاره افزایش می یابد. افرادی که دارای ریزش مو، ناخن های نرم و شکننده هستند، با مصرف پیاز به دلیل وجود کلسیم و گوگرد به تقویت رشد مو و ناخن خود کمک بسزایی می کنند. لازم بذکر است که منشا بسیاری از بیماری ها به دلیل وجود باکتری و میکروب های داخل معده، روده و سیستم گوارشی است.
با توجه به وجود انواع آنتی اکسیدان و ترکیبات ضد عفونی کنندگی این سبزی پر خاصیت به جنگ میکروبها و باکتری ها رفته و سیستم گوارشی را پاکسازی کنید. افرادی که دارای سرفه، تنگی نفس و سایر مشکلات سیستم تنفسی هستند، می توانند پیاز را با آب پخته و پس از صاف کردن آن میل کنند. جالب است بدانید که از این ماده چه بصورت پخته و یا خام برای درمان بیماری هایی مانند بواسیر، یرقان، یبوست، چاقی، میگرن، بی خوابی، کم اشتهایی و پروستات نیز استفاده می شود.
از دیگر خواص اعجاب انگیز پیاز کمک به تقویت رشد مو و پوست است. این سبزی معجزه آسا حاوی مقادیر زیادی ویتامین C، ویتامین E و گوگرد است. کراتین یک پروتئین مهم در ساختار مو است که برای استحکام و زیبایی موها الزامی است. درصد زیادی از کراتین از گوگرد تشکیل شده است. بنابراین استفاده از آب پیاز می تواند به تقویت رشد مو، رفع شوره سر، پاکسازی پوست سر و موها و استحکام آنها منجر شود. برای اینکار لازم است که محلول را بر روی سر مالیده و آنرا ماساژ دهید. پس از حدود پانزده دقیقه موها را با آب و شامپو شستشو دهید. اینکار خونرسانی به فولیکول های مو را شدت بخشیده و رویش موهای تازه را موجب می گردد. از دیگر خواص آب پیاز برای مو، ضد عفونی و پاکسازی پوست سر و موها از انواع عفونت ها و باکتری ها و حشراتی مانند شپش است. جالب است بدانید که این محلول می تواند همانند یک نرم کننده به حالت دهی، نرمی و لطافت موهای شما کمک نماید. از سایر کاربردهای این سبزی همه کاره می توان به استفاده از آب آن بر روی سر برای رفع سفیدی مو و کمک به حفظ رنگ مو اشاره نمود. برای حفظ رنگ مو آب پیاز و روغن خردل را با هم مخلوط و بر روی موها بمالید.
پیاز یکی از سبزیجات پر مصرف محسوب شده و موارد استفاده روزانه دارد. انواع مختلف این داروی طبیعی کاشته و عرضه می گردد. اگر می خواهید این آنتی بیوتیک طبیعی و پر خاصیت را در منزل خود بکارید، باید گفت که نیازی به لوازم و امکانات زیادی ندارید. برای اینکار تنها کافی است که یک گلدان مناسب تهیه کنید. خرید بذر گیاه و خاک مناسب برای کاشت و پرورش از دیگر موارد مورد نیاز خواهد بود. پیاز گیاهی دو ساله است که در سال اول خود پیاز آماده برداشت بوده و در سال دوم در انتهای برگهای آن بذر تولید می شود. ساقه های گیاه ما بین ۱۵ تا ۴۵ سانتی متر رشد می کنند. برای کاشت پیاز در گلدان می توانید انواع بذر و یا قطعات کوچک آنرا در خاک بکارید و منتظر جوانه زدن آنها باشید. نکته قابل ذکر این است که انواع بذر روز کوتاه، روز بلند و روز متوسط وجود دارند که با توجه به وضعیت و شرایط محیط کاشت قابل انتخاب است. بذرهای روز کوتاه روزانه نیاز به ۱۱ الی ۱۲ ساعت نور خورشید دارند لذا مناسب کاشت در فصل پائیز هستند. بذرهای روز متوسط نیاز به ۱۳ الی ۱۴ ساعت نور داشته و بذرهای روز بلند بطور متوسط به ۱۶ ساعت روشنایی نیاز دارند. حداقل دمای مورد نیاز برای رشد پیاز ۱۲ و حداکثر دما ۲۵ درجه سانتیگراد است. توجه داشته باشید که پیاز برای رشد مطلوب نیاز به نور مستقیم دارد لذا گلدان را باید در بالکن و یا پشت پنجره قرار دهید. خاک مطلوب برای رشد شامل ماسه، رس و کود حیوانی است و میزان PH مناسب ۶ الی ۶.۸ است. برای کاشت بذر در گلدان بذرها را به فاصله ۱ تا ۲ سانتیمتر از یکدیگر کاشته و روی آنرا به اندازه ۲ سانتیمتر با خاک بپوشانید. پس از رشد جوانه ها، آنها را در فاصله ۵ سانتیمتری جایگذاری کنید.
پیاز یک ماده غذایی پرخاصیت و دارویی محسوب می شود. این ماده را به اشکال گوناگون در انواع غذاها و یا برای درمان انواع بیماری ها استفاده می کنند. افرادی که دچار سرماخوردگی، عفونت گلو، تنگی نفس، عفونت سینوس و یا ریه هستند می توانند آن را در آب جوشانده و پس از صاف کردن، همانند یک دمنوش استفاده کنند. خواص ضد عفونی کنندگی این دمنوش منجر به از بین رفتن عفونت، میکروب، التهابات و مشکلات ریوی مانند آسم و آلرژی می شود. انواع آنفلوانزا و سرماخوردگی را می توان با آب پیاز و زنجبیل درمان نمود. همچنین می توانید با اضافه نمودن مقداری عسل به جوشانده آن را برای درمان سرفه و آسم استفاده نمود. از دیگر فواید استفاده از این جوشانده می توان به توانایی در رفع عفونت های گوش اشاره نمود. آب پیاز را پس از سرد شدن با قطره چکان در درون گوش چکانده تا عفونت های گوش را درمان کند. همچنین برای رفع آکنه های روی پوست و انواع لک ها و رنگدانه های صورت آب آنرا بر روی پوست مالیده و بگذارید تا خشک شود. سپس با آب گرم شستشو دهید.
مصرف پیاز خام و یا آب آن به دلیل داشتن گوگرد موجب بهبود عملکرد لنز چشم و کاهش بیماری هایی مانند آب سیاه و آب مروارید می شود. یکی از خواص این سبزی پر خاصیت تقویت قوای جنسی مردان است. برای افزایش میل جنسی توصیه شده است که آب پیاز و عسل مصرف شود. این معجون سالها به عنوان یک داروی موثر در برخی کشورهای جهان از جمله کشورهای آفریقایی مورد استفاده قرار می گیرد. اگر از جمله افرادی هستید که دچار کم حافظگی هستید، برای جلوگیری از ضعف حافظه و بیماری آلزایمر توصیه می شود پیاز خام و یا آب آنرا استفاده کنید. ترکیبات گوگردی، فسفر و دی پروپیل موجود در آن برای رفع اختلال حافظه مفید است. از دیگر فواید این سبزی پر خاصیت می توان کمک به کاهش استرس را بیان نمود.
پیاز دارای انواع متفاوتی است. اگر چه تصور می شود که تمام انواع آن دارای طعم تند و تیزی هستند و چشم را دچار سوزش و قرمزی می کنند، اما واقعیت این است که انواع مختلف آن دارای مزه و طعم های متفاوتی هستند. انواع پیاز شامل پیاز قرمز، سفید، زرد، شیرین و گلابی شکل است. هر کدام از اینها دارای ظاهر متفاوت و طعم و مزه متفاوت از دیگری هستند. پیاز قرمز که معروفترین نوع آن است دارای رنگ قرمز کم رنگ تا پر رنگ متمایل به زرشکی بوده و ظاهری گرد و سفت دارد. این نوع برای خام خوردن مناسب بوده و برای انواع سالاد، ترشی و ساندویچ گزینه مناسبی است. نوع دیگر آن پیاز زرد رنگ است. این نوع ظاهری گرد داشته و رنگ آن زرد کم رنگ تا پر رنگ است. مناسب برای پخت و پز بوده و برای استفاده در انواع کباب ها، شامی و کتلت، انواع سوپ و سس ها بکار می رود. نوع دیگر آن پیاز سفید است که دارای رنگ سفید صدفی و یا مات است. ظاهر بزرگ گرد و یا کمی کشیده داشته و تردترین نوع آن است. از این نوع برای استفاده در سالسا، چاشنی ها و پخت و پز استفاده می شود. پیاز شیرین نوع دیگری از این سبزی پر مصرف است که ظاهری شبیه نوع زرد آن دارد ولی کوچکتر و دارای رنگ زرد کم رنگ است. این نوع برای سرخ کردن و استفاده در مواردی مانند حلقه کردن و گراتین بکار می رود. در نهایت نوع کوچک و دوک مانند پیاز بنام موسیر یا گلابی شکل برای استفاده در ماست و ترشی و پخت و پز استفاده می شود. جالب است بدانید که تره فرنگی نیز جزو انواع این سبزی پر خاصیت محسوب می شود.