تترا سدیم پیرو فسفات که با نام های سدیم پیرو فسفات و TSPP هم شناخته می شود، یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Na4P2O7 است. تترا سدیم پیرو فسفات به صورت پودر یا گرانول سفید رنگ و بدون بو مشاهده می شود. این ترکیب کاربردهای زیادی چه به عنوان افزودنی غذایی و چه به عنوان عامل سفید کننده و کنترل کننده دارد و به صورت انبوه به بازار عرضه می شود.
تترا سدیم پیرو فسفات را می توان از طریق واکنش خنثی سازی اسید فسفریک با هیدروکسید سدیم در نسبت مولی مشخص به دست آورد. گرید غذایی این ترکیب به دو صورت بی آب و دکا هیدرات مورد استفاده قرار می گیرد. نوع آبدار آن به شکل جامد کریستالی ظاهر می شود. در سیستم نامگذاری آیوپاک این ترکیب با نام Tetrasodium diphosphate یا تترا سدیم دی فسفات شناخته می شود.
تترا سدیم پیرو فسفات به عنوان یک نمک سفید رنگ، انحلال پذیری متوسطی در آب دارد و در اتانول حل نمی شود. از نظر انحلال پذیری، می توان حدود 3.16 گرم از این ترکیب را در 100 میلی لیتر آب سرد حل کرد. در آب جوشان، این میزان به 40 گرم در 100 میلی لیتر آب می رسد. نوع آبدار آن در صورت گرم شدن تا دمای 93 درجه سانتیگراد، آب خود را از دست می دهد.
جرم مولی تترا سدیم پیرو فسفات 265.90 گرم بر مول است. این ترکیب معدنی در واقع از یک آنیون دی فسفات و چهار کاتیون سدیم تشکیل شده است. در ساختار آن می توان اتم های فسفر، اکسیژن و سدیم را مشاهده کرد. چگالی آن 2.53 گرم بر سانتی متر مکعب است. از نظر شیمیایی، هم به صورت پودر سفید و هم کریستال بی رنگ ظاهر می شود. خواص تترا سدیم پیرو فسفات این ترکیب را به یک پاک کننده قدرتمند تبدیل می کند که حتی می تواند لکه های زنگ زدگی را از بین ببرد.
نقطه ذوب این ترکیب برابر است با 995 درجه سانتیگراد. همچنین نقطه جوش آن 93 درجه سانتیگراد است که موجب تجزیه شدن ترکیب و از دست دادن آب می شود. از نظر واکنش پذیری، می تواند با اسیدها واکنش گرمازا بدهد. همچنین با عوامل اکسنده سازگار نیست. در محلول یک درصد، pH این ماده در رنج 10.2 قرار می گیرد. در ادامه، به معرفی کاربردهای TSPP می پردازیم.
تترا سدیم پیرو فسفات در تولید مواد غذایی، نوشیدنی، محصولات بهداشتی و همچنین داروسازی کاربرد دارد. خواص این ترکیب از جمله حذف یون های فلزی و افزایش ظرفیت نگهداری آب پروتئین، آن را به یک ماده کاربردی در صنایع مختلف تبدیل کرده است.
تولید مواد غذایی: تترا سدیم پیرو فسفات گرید غذایی به عنوان افزودنی در تولید فرآورده ها و محصولات خوراکی مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان عامل بافر، این ترکیب می تواند pH را در مواد غذایی فرآوری شده مانند پودینگ تنظیم کند. بنابراین می توان آن را یک عامل قلیایی مناسب در نظر گرفت. یکی دیگر از کاربردهای TSPP حذف یون های طبیعی کلسیم از پروتئین ها می باشد. تترا سدیم پیرو فسفات می تواند با پروتئین ها پیوند متقابل ایجاد کند و بافت و سرعت فرایند ژل شدن آن ها را بهبود بخشد. ژل شدن پروتئین ها یکی از روش های اصلی برای ایجاد بافت مطلوب مواد غذایی محسوب می شود.
تترا سدیم پیرو فسفات می تواند به کاهش از بین رفتن گوشت در طول فرایندهای حرارتی کمک کند. حرارت می تواند فیبرهای عضلانی و بافت همبند داخل عضلات را منقبض کند. میزان این انقباض با افزایش دما بیشتر می شود. تترا سدیم پیرو فسفات از این انقباض در محصولات آنالوگ گوشت جلوگیری می کند. از جمله مواد غذایی که ممکن است حاوی TSPP باشند، می توان به پنیر، محصولات پروتئینی شیر، تن ماهی و مارشملو اشاره کرد. این ترکیب همچنین به عنوان عامل غلیظ کننده و قوام دهنده مورد استفاده قرار می گیرد.
محصولات بهداشتی و مراقبتی: تترا سدیم پیرو فسفات را می توان در فرمولاسیون محصولات بهداشتی مانند دهان شویه ها، خمیردندان ها و محصولات مراقبت از پوست پیدا کرد. گرید خوراکی TSPP با اضافه شدن به خمیردندان از رسوب کلسیم و منیزیم روی دندان ها جلوگیری می کند. بنابراین می توان آن را یک عامل ضد جرم در نظر گرفت.
همچنین بعضی تولیدکنندگان خمیردندان، از این ترکیب به عنوان سفید کننده استفاده می کنند. تترا سدیم پیرو فسفات به عنوان افزودنی anti-tartar از جمع شدن پلاک کلسیم روی دندان ها جلوگیری می کند و به مصرف کنندگان اجازه می دهد از طریق مسواک زدن معمولی پلاک ها را نابود کنند.
محصولات لبنی: تترا سدیم پیرو فسفات به عنوان یک نمک امولسیفایر یا ES در فرایند تولید محصولات لبنی مانند پنیرهای فرآوری شده کاربرد دارد. افزودنی های ES نقش مهمی در تولید آنالوگ های پنیر ایفا می کنند. همچنین از آن ها در تولید بستنی به روش صنعتی استفاده می شود. استفاده از ترکیباتی مانند TSPP موجب می شود کیفیت محصولات لبنی بهبود پیدا کند و همچنین طعم آن ها به ذائقه مصرف کنندگان نزدیکتر شود.
کاربردهای دیگر: تترا سدیم پیرو فسفات در غلات و فراورده های تخمیری به اندازه زیاد مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان امولسیفایر موجب پایداری بیشتر ترکیبات امولسیون می شود. این ترکیب به عنوان افزودنی غذایی می تواند کیفیت و ثبات محصولات نهایی را افزایش دهد. همچنین به دلیل جذب یون های فلزی چند ظرفیتی، از اکسید شدن چربی های موجود در غذا جلوگیری می کند. از این نظر، می توان TSPP را در دسته مواد نگهدارنده قرار داد.
تترا سدیم پیرو فسفات در تمیز کردن ترکیبات به عنوان عامل پاک کننده کاربرد دارد. در حفاری چاه های نفت مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین می توان به کاربرد آن در زنگ زدایی و تمیز کردن رسوب از روی فلزات اشاره کرد. ترکیبات پیرو فسفات می توانند به عنوان عامل کلات ساز برای جذب یون های مس و آهن مورد استفاده قرار بگیرند. این یون های فلزی اغلب فرایند اکسیداسیون را در میوه ها و سبزیجات کاتالیز می کنند. از دیگر خواص TSPP می توان به تاثیر مثبت در افزایش میزان نگهداری آب اشاره کرد. به همین خاطر، گرید خوراکی آن به فراورده های ماهیچه ای و گوشت های خام و پخته افزوده می شود.
کیسه های لایه دار 25 کیلویی و مقاوم به رطوبت